Seizoensgedicht
Seizoensgedicht
Herfstgedicht 2020
Het herfstgedicht komt uit de tweetalige bloemlezing Moderne Turkse poëzie (Atlas, 2010). Docenten en (oud)studenten van de Leidse universiteit vertaalden voor deze bundel werk van veertig Turkse dichters van de 20ste eeuw. ‘De oude mist’ van Süreyya Berfe is vertaald door Annemarike Stremmelaar.
De ‘rook die van geen wijken weet’ is de constante factor in dit gedicht. In bijna elke regel wordt de mist op een andere plek geïntroduceerd; de waterdamp verbindt zich – in het voorbijgaan – telkens met een nieuwe omstandigheid. Het zijn zowel concrete, aanwijsbare plekken (zoals ‘bomen’, ‘adem’, ‘ogen’), als minder grijpbare en abstracte (‘ochtenden’ ‘zorgen’, ‘bedoelingen’). De mist wordt opgevoerd als een persoon, als een oude bekende die komt en gaat, zonder te oordelen. Deze autonome gedaante die in zichzelf is opgesloten voegt met zijn vluchtige aanwezigheid aan elke situatie iets toe.
Door de herhaling in de opsomming heeft ‘de oude mist’ het karakter van een bezwering. Ik voel
in dit gedicht troost voor de onontkoombare vergankelijkheid.
De oude mist
Luister hoe het gedicht klinkt.
Langs de bomen komt de mist voorbij
langs de adem van de wolfshond
langs de bezem van de vuilnisman, langs zijn uitgedoofde ogen.
Langs de lange ochtenden van slapeloosheid komt de mist voorbij
langs de zorgen van wie niets anders heeft te doen dan werk
dan werkjes, dan zijn werk.
Tussen de oproepen tot het ochtendgebed komt de mist voorbij
langs de bejaarde verwachting van de wachtenden op de arbeidersmarkt
langs verbijsterde maandagen, langs dinsdagen die zich over hun plaats verbazen.
Langs mijn leven dat zijn laatste jaren in gaat komt de mist voorbij
langs goede bedoelingen, langs geduld, langs vergeving
langs de toekomst van mijn zoon, langs mijn half voltooid verleden.
Zonder naar de zon te luisteren, zonder de grond te zien komt de mist voorbij
komt de mist voorbij, komt de mist voorbij
die oude ‘rook die van geen wijken weet’ komt voorbij.
De mist.
Hij komt voorbij.